Na granici sa Mađarskom povećan broj izbeglih lica

Izvor: APC
Foto: APC

Početkom novembra na severnoj granici Srbije sa Mađarskom povećan je broj izbeglih lica i migranata, a i dalje su prisutne svakodnevne patrole srpske granične policije i poljskog i italijanskog Frontex-a na teritoriji Kelebijske šume, Radanovačke šume, Tresetišta, Horgoša i Martonoša, koje su ujedno i najaktivnije lokalne rute i tačke za prelazak i kretanje migranata i izbeglih lica iz Srbije ka EU.

IOM navodi da je tokom septembra u Srbiji ukupno registrovano 1214 lica, što je za 20% povećanje u odnosu na protekli mesec, dok Frontex beleži ukupno 9071 iregularan ulazak na teritoriju EU u prvih 9 meseci 2025.

Na delu migrantske rute, koja vodi iz pravca Bugarske i Severne Makedonije preko Srbije ka Austriji, Nemačkoj i Velikoj Britaniji, krijumčarenje kao i krijumčarsko nasilje je u porastu, dok u isto vreme ne postoje prihvatni centri sa zaštitnim mehanizmima za ranjive kategorije izbeglih, koje svakodnevno prolaze kroz graničnu oblast, u okolini Subotice i Horgoša, izloženi pretnjama oružjem, iznudama, boraveći na otvorenom i više noći za redom.

Meštani Subotičke peščare, naselja uz Radanovačku šumu i uz šumu Tresetište, protekle nedelje prijavljuju više puta policiji pucnjavu prema Tresetištu, a u isto vreme kako saznajemo, dešavala se i pucnjava na Horgošu, sa verovatnim smrtnim ishodom. Nema zvaničnih saopštenja od strane policije vezano za prijave i navode građana u tom smislu.

Krijumčari sarađuju i dalje sa delom lokalnog stanovništva koji se bavi nezakonitim radnjama prevoza ljudi i nabavke opreme za boravak u šumi, klešta za sečenje žice, kao i uređaje za noćno posmatranje. Sredinom oktobra subotička policija saopštava da je prilikom policijske kontrole u vozilu pronađeno devet iregularnih migranata, uz sumnju da su lokalni meštanin i lice poreklom i Azerbejdžana nameravali da prevezu migrante do granice sa Mađarskom, koju bi potom oni peške ilegalno prešli.

Meštani Subotice, koji žive u šumskom pojasu na Makovoj sedmici svedočili su raciji i privođenju lica koji su boravili u krijumčarskom smeštaju/kući, pored ulaza u šumu, kada je privedeno više od 50 ljudi, u prvoj polovini oktobra.

Pored krijumčarske kontrole kretanja i izloženosti rizicima po život i bezbednost, izbegla lica i migranti svakodnevno doživljavaju i pushbackove iz Mađarske u Srbiju, te borave u faktičkoj detenciji od 12 do 48h, nakon čega se premeštaju u kampove na jugu Srbije, Preševo i Bujanovac, u kojima se u poslednjih nekoliko nedelja takođe povećao broj lica u odnosu na prvu polovinu godine. U tom smislu trenutno u Preševu boravi dnevno između 150 i 180 lica, , dok u Bujanovcu u proseku svaki dan boravi 30 lica.

Zadržavanje u kampovima je veoma kratko, a prema zvaničnim podacima KIRS-a od 15.oktobra, u kampovima boravi 362 lica, iako svakodnevno na desetine migranata ulazi u Srbiju iz pravca Bugarske i Severne Makedonije, a samo na području Horgoša na otvorenom boravi i do 100 lica u jednom danu.

Pored identifikacije, uzimanja ličnih podataka i otisaka prstiju, srpska policija sve potrebne procedure obavlja u roku od 48h (a brzina zavisi od broja zadrzanih, trenutnih kapaciteta, radnog/neradnog dana), najčešće ih smeštajući u prostorije za zadržavanje u policijskim stanicama, gde borave i ranjive kategorije lica i odrasli muškarci zajedno, bez pristupa vodi, hrani, odvojenom toaletu. Izbegla lica i migranti prijavljuju našim APC timovima da im se po okončanju zadržavanja najčešće izdaju rešenja o otkazu boravka, zajedno sa prekršajnom presudom.

Od sredine oktobra migranti i izbegla lica prijavljuju da srpska granična policija na severnoj granici sve češće upotrebljava fizičku silu prilikom privođenja, udaranje pendrecima, ali da koriste i granične pse za zastrašivanje, što do sada, u proteklih deset godina nikada nije bio slučaj na ovom delu granične teritorije.

Mađarska policija je u poslednja tri dana, 04., 05. i 06. novembra 2025. sprečila čak 144 lice u pokušaju prelaska, dok je u isto vreme pushbackovano ukupno 34 lica poreklom iz Avganistana, Maroka, Palestine, Egipta, Irana i Rusije nazad u Srbiju.